Schuifelend, de één zonder, de ander met rollator, bewogen Adrie en Francien Trimpe zich door hun groentewinkel. Dik in de tachtig en krakkemikkig, maar nog steeds stug doorwerkend. Journalist Helge Prinsen zag het aan. “Ik kwam al mijn hele leven in de groentewinkel. De laatste jaren zag ik Adrie en Francien achteruitgaan. Ik dacht: nu moet ik beginnen, anders kan het niet meer.”
‘Nog iedere dag bel ik naar de groothandel wat de prijzen zijn’ – Adrie Trimpe
Als journalist schrijft Helge iedere week een kort verhaal, een portret van een inwoner uit Vlissingen. “Adrie was een van de eersten. Op Facebook kreeg het portret ongelooflijk veel reacties. Toen besefte ik hoezeer zijn verhaal, van een oude winkelier die steeds maar hard door blijft werken, mensen raakt. Oud én jong. Dat was het moment waarop ik zeker wist dat ik een documentaire over hem wilde maken.”
En wie een documentaire over Adrie maakt, maakt deze ook over Francien. Ze zijn al meer dan zestig jaar een twee-eenheid. “We hebben elkaar ontmoet bij de dansschool. Ik vond haar wel een leuk wuufje”, zegt Adrie. Hij vroeg Francien dan ook steeds ter dans. “Dan ging ik graag mee. En ja, zo is hij blijven hangen”, zegt Francien lekker nuchter.
Handel is handel
Met diezelfde nuchterheid werkten de twee mee aan de documentaire van Helge. Tien maanden lang kwam zij, samen met een cameraman, tweewekelijks een paar uur filmen in de groentewinkel. Adrie en Francien lieten hen maar bezig. “Ik merkte het niet, ik ging gewoon door. Handel is handel en dat gaat voor”, spreekt Adrie een van zijn gevleugelde uitspraken uit. Om er meteen de tweede achteraan te gooien: “Ik bedoel maar, da’s een feit.”
Helge genoot van dit soort uitspraken. “Elke draaidag dacht ik: yes, goud! Ik had toen al in de gaten dat we iets bijzonders in handen hadden.” Maar dat de documentaire uiteindelijk de PZC Publieksprijs, de Lions Club Vlissingen Film Award en de NL AWARD voor Beste Documentaire van alle regionale omroepen in de wacht zou slepen, laat staan een première zou beleven bij het Amerikaanse Salem Film Fest én een eervolle vermelding zou krijgen op het internationale congres van regionale omroepen, Circom, nee, dat niet. “Van zo’n succes kun je alleen maar dromen.”
Helge wilde vooral het universele feit van dingen die voorbij gaan in beeld te brengen. “De manier van leven van Adrie en Francien, die op hoge leeftijd nog steeds zestien uur per dag werkten, kennen we nu niet meer. Het onderwerp is heel klein, maar blijkt tegelijkertijd dus ook onvoorstelbaar groot. Wereldwijd is het herkenbaar en ontroert het mensen.”
Ontroerend
Ontroerend is het verhaal van Adrie en Francien zeker. Adrie, die al vanaf zijn 14e in de groentezaak is begonnen, gaat op zijn 83ste maar door terwijl het eigenlijk niet meer kan. Hoe hij door zijn gedrevenheid voor ‘de handel’ zijn versleten lijf negeert is tegelijkertijd bewonderingswaardig en sneu. Francien is aandoenlijk volgzaam en lijkt te beseffen dat waar ze mee bezig zijn, eigenlijk gekkenwerk is. Maar ze houden het vol. Mede dankzij Adries zus Ada, die iedere dag langskomt om te helpen en eten voor hen klaar te maken.
Dan komt het moment dat Adrie in het ziekenhuis belandt. Dit is het lang gevreesde moment waarop hij de groentewinkel toch echt vaarwel moet zeggen. Hij plaatst vanaf zijn ziekbed nog een paar keer een bestelling bij de handel. Hij wil en kan er nog niet aan geloven dat het nu echt klaar is. Neem het hem eens kwalijk, na dik 68 jaar noeste arbeid. ‘Ik sterf liever dan dat ik mijn winkel verlaat’, is wat hij meermaals verkondigt. Dat eerste gebeurt gelukkig nog niet, dan laatste wel.
Dit moment luidt meteen het einde van de documentaire in. “De bedoeling was sowieso om door te draaien tot het winkeltje dicht zou gaan”, legt Helge uit. Op dat moment zitten zij en haar collega’s met zo’n 50 uur beeldmateriaal. “Het was heel lastig om 49 uur aan prachtig materiaal weg te moeten gooien. Na 28 versies kwamen we pas op het eindresultaat uit.” ‘We’ is onder meer ervaren producent/regisseur John Albert Jansen. “Hem ontmoette ik kort nadat ik bij Adrie en Francien was begonnen met filmen. Hij wilde de documentaire graag produceren. Vanaf dat moment kwam alles op een hoger plan te staan en stapten allerlei partijen in. Omroepen, fondsen, crowdfunding. Iedereen omarmde het. Dat vond ik heel bijzonder.”
Beroemd
Nog steeds kan Helge maar moeilijk bevatten hoezeer haar documentaire, genaamd naar weer een gevleugelde uitspraak van Adrie, ‘Van verlies kun je niet betalen’, nu ook wereldwijd omarmd wordt. “Eind mei was ik in Novi Sad, Servië, waar ik de prijs van Circom in ontvangst mocht nemen. Eenmaal thuis was ik er nog ontdaan van. Zoveel aandacht en enthousiasme. Het overvalt me nog steeds. Ik ben er vooral heel dankbaar voor.”
Adrie en Francien hebben inmiddels ook al flink wat meegemaakt, nu ze alom bekend zijn. Maar nuchter als ze zijn, blijven ze er gewoon onder. “Het was wel erg leuk hoor, op de rode loper”, zegt Francien. En ook Adrie kijkt met veel plezier terug op het moment dat ze warm onthaald werden bij Film by the Sea. “Ja, dat vind je prachtig hè. Ik bedoel maar, da’s een feit. Staat daar een berg mensen, natuurlijk veel klanten ook, rijen dik. Da’s mooi hoor. En zo stond er hier ook een keer iemand uit Friesland voor de deur. Die herkende de gevel van ons appartement en wilde ons graag in het echt zien.”
Adrie en Francien genieten ook iedere vrijdag van de aandacht die ze krijgen tijdens hun wekelijkse bezoekje aan de markt. Maar hoewel ze die aandacht leuk vinden, blijft voor Adrie het gemis van zijn groentewinkel groot. “De handel blijft, maar ik ben er niet meer bij. Ik moet het nu van anderen horen. Op de markt zie ik de handelaren en producten en nog iedere dag bel ik naar de groothandel wat de prijzen zijn. Dat blijft erin. Kees van groothandel Van Ruiten & Floresse komt zelfs elke week even op bezoek.”
Zus Ada
Zo zijn er veel mensen die Adrie en Francien bezoeken en helpen. Vooral zus Ada is nog steeds een reddende engel voor de twee. Iedere dag en waar ze kan, staat ze voor hen klaar. Op een dankbetuiging hoeft ze echter niet te rekenen. Daar was Adrie in de documentaire al helder over en ook nu weer: “Het is maar normaal dat ze dit doet voor haar broer. Het is hard wat ik zeg, maar de handel gaat altijd voor.” Dat die handel inmiddels ruim anderhalf jaar geleden is gestopt, is voor Adrie niet aan de orde.
“Elke draaidag dacht ik: yes, goud! Ik had toen al in de gaten dat we iets bijzonders in handen hadden.” –
Helge Prinsen
Testament
Kwetsbaarheid toont hij wel als hij toegeeft het lastig te vinden om de documentaire terug te kijken. “Het is emotioneel. Het doet zeer, maar ik blijf ‘m keer op keer kijken. Het is toch mooi om te hebben, een soort testament.” En vooral ook een laatste tastbare herinnering aan zijn geliefde groentewinkel. “We wonen hier prachtig hoor, aan de Vlissingse boulevard met het zicht op de schepen. Daar genieten we wel van, maar de handel blijft bestaan.”
Tekst Kim de Booij
Fotografie Ruben Oreel Fotografie
